Ik kan geen VGT of Nederlands. Hoe kan ik communiceren tijdens mijn migratieprocedure?

Tijdens gesprekken met de overheid omtrent je migratie heb je recht op een tolk om de gesprekken vlot te laten verlopen. De communicatie dient te verlopen op een manier die optimaal toegankelijk is voor jou. De keuze van de communicatietaal begint uiteraard bij je eigen talenkennis. Afhankelijk van je eigen voorkeuren kan je kiezen voor communicatie in geschreven, gesproken of gebarentalige vorm. De tolk die wordt ingezet is dan ook afhankelijk van deze keuze. Er kan een schrijftolk worden ingezet die de gesproken taal van de overheidsmedewerker omzet in een geschreven taal die jij machtig bent en vice versa. Of er kan een duo van een horende tolk VGT en een dove tolk ingezet worden. Deze eerst zet de gesproken taal van van de overheidsmedewerker om naar VGT de dove tolk VGT kan vertalen naar jouw gebarentaal, International Sign, een gemeenschappelijke gebarentaal of een mengeling van verschillende gebarentalen, en vice versa. De aanwezigheid van een dove tolk bevordert de communicatie door culturele identificatie, ook indien je geen gebarentaal met de dove tolk gemeenschappelijk hebt.

In welke situaties heb ik recht op een tolk?

Dove en slechthorende personen in Vlaanderen hebben recht op 3 verschillende pakketten tolkuren: één pakket voor werkgerelateerde situaties, één pakket voor het onderwijs en één pakket voor leefsituaties. Deze pakketten staan respectievelijk bekend als O(V)-uren, A/S/B-uren en L-uren. O-uren kunnen ingezet worden in het onderwijs en OV-uren in het volwassenenonderwijs. Je hebt recht op evenveel tolkuren als dat er lesuren zijn. A/S/B-uren zijn werkgerelateerd. A-uren krijg je om tijdens je werk te gebruiken, S-uren voor sollicitaties en B-uren voor tijdens beroepsopleidingen. Je hebt recht op 10% tolkuren van je jaarlijkse werktijd die indien nodig tot 20% kan worden uitgebreid. Voor sollicitaties heb je 18 uren per jaar recht op S-uren. Indien je een opleiding via VDAB volgt heb je net als in het onderwijs recht op tolken tijdens je lessen. L-uren zijn uren die de vorige pakketten aanvullen en zijn bedoeld voor in leefsituaties, dit zijn situaties zoals familiefeesten of extra cursussen waarvoor de overheid geen ander lessenpakket heeft voorzien.

Hoe krijg ik recht op tolkuren?

Dove personen in Vlaanderen hebben recht op 3 verschillende pakketten tolkuren: één pakket voor in werkgerelateerde situaties, één pakket voor in het onderwijs en één pakket voor in leefsituaties. L-uren kan je krijgen door deze via het VAPH aan te vragen. Je hebt hiervoor een identiteitskaart en een bewijs van je gehoorverlies nodig. Indien je bij VAPH erkend bent, krijg je automatisch ook uren voor in werkgerelateerde situaties. Werkgerelateerde tolkuren bestaan uit A-uren (arbeidsuren), S-uren (sollicitatie-uren) en B-uren (VDAB-erkende beroepsopleiding). Tolkuren voor in het onderwijs kan je verkrijgen door bij de betrokken onderwijsinstelling een aanvraag in te dienen met opnieuw een erkenning van je gehoorverlies.

Wanneer heb ik recht op een dove tolk?

Indien je geen kennis hebt van VGT maar wel van een andere gebarentaal kan je een dove tolk inzetten. Zeker in het begin van de migratieperiode is dit noodzakelijk voor een betere communicatie.

Heb ik als dove asielzoeker recht op tolkuren voor te werken?

Ja, asielzoekers die zijn ingeschreven kunnen na een wachtperiode van 4 maanden een arbeidskaart C verkrijgen. Met deze kaart kan je je inschrijven bij VDAB en op die manier kan je je A-uren (arbeidsuren), S-uren (sollicitatie-uren) en B-uren (VDAB-erkende beroepsopleiding) verkrijgen.

Waar kan ik andere dove personen ontmoeten?

In Vlaanderen zijn er verschillende dovenclubs met verschillende doelgroepen, van kinderen tot senioren of clubs met specifieke interesses zoals reizen en LGBT. Een dovenclub die bij jou past vind je hier.

Is er een dovenclub voor dove migranten?

Er is geen specifieke dovenclub die zich richt op dove personen met een migratieachtergrond in het algemeen.
Wel is er een vereniging "15 Post Soviet by deaf people in Belgium" die zich richt tot dove en slechthorende Oost-Europeanen die zijn geëmigreerd naar België. De vereniging organiseert twee- à driemaandelijks een activiteit en heeft als doel deze personen een kans te geven om elkaar te ontmoeten, ervaringen uit te wisselen en hun taal en culturele gewoontes te kunnen blijven beleven. Hun (besloten) Facebookgroep vind je hier.

Ook is er een vereniging die zich richt tot dove moslims in België, AYA genaamd. AYA is een vereniging waar doven en slechthorenden toegang krijgen tot het leren van de islam. Het heeft tot doel sociale ondersteuning te bieden en de toegang tot cultuur en spiritualiteit voor doven te vergemakkelijken door aangepaste conferenties, cursussen en het creëren van visuele hulpmiddelen (lexicon, video's...).

Wat is een identiteitskaart?

Een identiteitskaart bewijst dat je bent ingeschreven in het rijksregister. Een identiteitskaart is een belangrijk document dat iedereen boven de 12 jaar oud altijd op zak dient te hebben. Op je identiteitskaart staat een rijksregisternummer. Dit heb je onder andere nodig om tolkuren voor in leefsituaties aan te vragen. Een identiteitskaart kan je aanvragen in je gemeentehuis. Er zijn echter verschillende voorwaarden waaraan je moet voldoen vooraleer je deze kan aanvragen.

Meer informatie